De gemeente Delft heeft het afgelopen jaar gewerkt aan een actualisatie van het terrassen- en het terrasbotenbeleid. Vertrekpunt voor het college was dat het geldende beleid in de basis goed beleid is. Aandachtspunten bij de actualisatie waren dat er uniform en consequent beleid komt met zo min mogelijk maatwerk, ook om de handhaafbaarheid te vergroten. En dat bij de actualisatie zichtlijnen in de stad gerespecteerd worden. Daarbij ziet de gemeente kansen voor een kwaliteitsimpuls door de uitstraling van terrassen. Benadrukt wordt dat een terras buitenruimte is, en geen uitbreiding van de binnenruimte kan zijn. Verder dat openbare ruimte schaars is, en er met name in de binnenstad veel andere claims zijn op de openbare ruimte, wat weinig ruimte voor vergroting van de terrasruimte biedt. Hoogstens het opzoeken van de stretch, zoals dat genoemd werd.
Proces
Mei vorig jaar (2023) startte de gemeente met diverse bijeenkomsten waar input werd gevraagd aan de stad (belangenorganisaties, ondernemers, bewoners) voor de actualisatie van dit beleid, in en na de zomer werden in twee bijeenkomsten de contouren van het geactualiseerde beleid gepresenteerd, waarbij weer reacties werden opgehaald. Steeds werd uitgebreid teruggekoppeld. Uiteindelijk werd in het najaar het concept-beleid ter inzage gelegd.
Vanuit met name horecaondernemers waar iets ging veranderen, kwam toen veel kritiek op de voorstellen, die werd ingebracht in de raadscommissie EFB van 16 november 2023. De burgemeester bood aan een pas op de plaats te maken, en in overleg met ondernemers, bewoners, stadsschoon en de betrokken gemeentelijke afdelingen te gaan, en te kijken waar ruimte is voor een compromis. Bij diverse groepen is toen eerst informatie opgehaald, en later zijn vertegenwoordigers van de groepen over een aantal moeilijk liggende punten met elkaar in gesprek gegaan, wat op veel onderdelen tot een gedragen voorstel heeft geleid. Op die onderwerpen die nog open lagen, heeft de burgemeester toen een beslissing genomen. Dit nieuwe voorstel is opnieuw geagendeerd voor behandeling in de raadscommissie en de gemeenteraad (april / mei 2024).
Wat gaat er veranderen: terrasboten
Er komen enkele grachtvakken bij waar een terrasboot mag worden afgemeerd. Dat raakt vooral ons BBN gebied. In het vorige terrasbotenbeleid was, in verband met de afstemming op het Bestemmingsplan Binnenstad 2012, vastgelegd dat de ligplaatsen voor drie boten aan de Verwersdijk (twee ten Noorden van de Rapenbloembrug en een ten Zuiden), na tien jaar zouden verdwijnen vanwege de ligging in een woongebied. Daar is de gemeente op teruggekomen - zoekend naar extra ruimte -, na ook omwonenden te hebben bevraagd. Overigens is voor de ligplaats ten Zuiden van de brug momenteel geen gegadigde ondernemer. De boten zullen zo moeten worden aangemeerd, dat ze op minimaal 10 meter van de brug liggen, wat betekent dat de boten iets naar het Noorden zullen verschuiven. Dat kan in het nieuwe beleid, omdat de eis dat een boot grotendeels voor het eigen pand moet liggen, komt te vervallen, en nu van maximaal 10 meter tot de hoofdingang van het horecabedrijf wordt uitgegaan.
Een vierde ligplaats die erbij komt is in het grachtvak tussen de Lakenverwersbrug en de Doelenbrug; daar kunnen nu twee boten liggen. Inmiddels is deze nu voor de eerste periode toegewezen aan Angkor.
Een vijfde ligplaats die erbij komt is buiten ons gebied, aan de Brabantse Turfmarkt.
Aan de Hippolytusbuurt, met ondermeer de historische wasplaatsen langs het water en bijzondere begroeiing van de kademuur, is – terecht – geen ruimte voor een ligplaats.
Voor de toegang tot een terrasboot mag een parkeerplaats gebruikt worden. Die toegang mag nadrukkelijk niet als kadeterras worden gebruikt, en – na sluitingstijd – ook niet als opslagplaats. De buffetkar bijvoorbeeld moet als de boot niet in gebruik is of op de boot of binnen worden gestald.
Het botenseizoen loopt voortaan van 1 april – 31 oktober; daarmee valt de herfstvakantie in de periode. Het hekwerk rondom de boot is vanaf de bodem van de boot altijd volledig bedekt met effen doek
In het nieuwe beleid wordt expliciet aangegeven dat het niet is toegestaan op een boot een incidentele festiviteit te houden.
Wat gaat er veranderen: terrassen
Het beleid maakt onderscheid tussen gevelterrassen (direct grenzend aan het horecapand), eilandterrassen (op afstand van het horecapand, bijvoorbeeld op het midden van het Doelenplein) en kadeterrassen (een terras op een ‘parkeerplaats’ aan het water, voor het bedrijf). Deze terrassen zijn op de terraszonekaart aangegeven; de ondernemer betaalt precario voor het gebruik van de openbare ruimte. Daarnaast bestaan er terrasuitstallingen, dat is de mogelijkheid om tot maximaal 1 meter uit de gevel een tijdelijk terras uit te zetten; de ondernemer betaalt geen precario, en de uitstalling mag niet als het ten koste gaat van de loopruimte.
Er komt beperkt terrasruimte bij. In ons gebied betreft dat allereerst het Doelenplein, waar de eilandterrasruimte – de terrassen op het middenterrein – vergroot wordt. De brede strook tussen de terrassen, wordt fors versmald ten gunste van extra zitplaatsen. Al eerder is de vorm van het terras van de Plataan iets gewijzigd.
Een tweede terras dat er in ons gebied bij komt, is een kadeterras bij Lakila. Vanuit BBN hebben we geprobeerd dit tegen te houden; het Vrouwenregt is daar altijd druk met voetgangers en tweerichtingsverkeer fietsen; we vinden een kadeterras daar niet goed voor de toegankelijkheid en de veiligheid. De gemeente vond echter op basis van een schouw dat er wel ruimte zou zijn voor een kadeterras. Inmiddels is dit in gebruik, en we hebben helaas al de nodige verkeersconflcten gezien, door overstekende serveerders en te breed uitgezette terrassen.
Nieuw is dat bij alle gevelterrassen (niet bij terrasuitstallingen) er ter begrenzing dwars op de gevel een transparant en verplaatsbaar scherm van maximaal 1,50 meter diep en 1,60 meter hoog geplaatst mag worden; er mag daarbij geen bovenligger zijn aan de bovenkant, er mag ook niets worden opgehangen aan het scherm. Er mogen plantenbakken van max 80 cm hoog worden neergezet op de grenzen van een terras; die mogen echter, ook samen met andere zaken, niet meer dan een kwart van de ruimte afscheiden.
Op de rand van ons gebied ligt de Markt; over deze terrassen is de meeste discussie geweest. Die ging over de terrasschotten.
Voor de eilandterrassen achter het stadshuis geldt dat de eilandterraszone alleen aan de zuidkant en aan de noordkant van een scherm mag zijn voorzien, van 1,60 hoog met als diepte de diepte van het eilandterras; er mogen geen schermen meer tussen de terrassen van de verschillende bedrijven.
Voor wat betreft de gevelterrassen op de Markt zelf: enkele ondernemers hebben nu terrasschotten in combinatie met aan ‘dak’ zo neergezet dat er de facto sprake is van een serre. Dat is nu vaak illegaal (geen vergunning) en niet meer toegestaan (los van een overgangsperiode). Nog wel is toegestaan dat de zijschermen dwars op de gevel hoger zijn dan elders (tot max hoogte zonnescherm of 2,20 meter) en dat ze dieper zijn (de hele gevelterraszone). In de winter mag er daarnaast evenwijdig aan de gevel een terrasschot worden geplaatst aan de buitenzijde van het gevelterras. Dit mag echter niet hoger zijn dan 1,60 meter en moet een brede opening bevatten.
Voor wat betreft de eilandterrassen op de Markt: aanvankelijk wilde de gemeente geen terrasschotten meer toestaan op de eilandterrassen, omdat ze het zicht op het Marktplein veel minder mooi maken. Daar kwam veel kritiek op vanuit de ondernemers, met name vanwege de windvlagen rond de Nieuwe Kerk. Als compromis is het straks in de zomer nog wel mogelijk om op het eilandterras schotten te plaatsen, alleen mogen deze niet meer evenwijdig aan de gevel staan. In de winter mogen er geen terrasschotten op de eilandterrassen.
Voor alle terrasschotten gelden de eisen van transparantie, geen bovenligger, niets ophangen; dat zal naar verwachting de beleving van de mooier maken.
Wat gaat er veranderen: terrasuitstallingen
De regeling voor terrasuitstallingen gaat wijzigen. Tot nu toe mocht een terrasuitstalling alleen uitstaan als het betreffende bedrijf geopend was. De praktijk was dat de gemeente hier niet op handhaafde, en meer en meer ondernemers uitstallingen neer gingen zetten en buiten lieten staan. De drie bewonersbelangenverenigingen hebben daarom in 2023 hier een handhavingsverzoek over ingediend, dat ook is toegewezen. Toch stelde de gemeente handhaving uit, wachtend op het nieuwe beleid. In dit beleid is de nieuwe regel dat een terrasuitstalling buiten mag blijven staan, mits netjes uitgezet en mits het bedrijf de volgende dag weer open is. De ruimte is tijdens sluiting van de zaak dan ook niet voor gebruik voor derden beschikbaar (bijvoorbeeld het tijdelijk stallen van een fiets van een bezoeker aan een winkel). We vinden dit een onwenselijke verruiming: een ondernemer kan zo ook als hij dicht is een strook openbare ruimte ‘claimen’, terwijl er bijvoorbeeld geen precariobelasting wordt betaald.
Als een bedrijf langer dicht is, dan moet de terrasuitstalling wel naar binnen. Dus op de wekelijkse sluitingsdag en ook gedurende de vakantie.
Handhaving
Voor wat betreft het mooier worden: de proof of the pudding is hierin de handhaving. Want wat als het menubord straks weer buiten de terraszone op de rijbaan staat? Of als een parasol uitsteekt buiten de grenzen van het terras en mensen er om heen moeten lopen? En wat als er toch terrasschotten staat bij een terrasuitstalling. Of een terras is ingepakt door plantenbakken?
Een van de doelen van de actualisatie was de handhaafbaarheid te vergroten.
De gemeente heeft een handhavingsscenario gemaakt, hierin zijn mogelijke overtredingen gerubriceerd, en is aangegeven welke actie volgt bij de eerste keer als de overtreding wordt geconstateerd en bij eventuele latere keren . Zie onderstaande figuur.
Voor zover een terras wel voldeed aan de oude regels voor beeldkwaliteit, maar nu niet meer is er een overgangsperiode van 1 jaar.
Vanuit BBN zullen we komende tijd opletten in hoeverre het nieuwe beleid ook daadwerkelijk wordt nagekomen. Zo nodig zullen we de gemeente formeel verzoeken tolt handhaving over te gaan. Zodat de binnenstad er ook daadwerkelijk mooier uit gaat zien.