Voldoende water van goede kwaliteit is belangrijk voor de gezondheid, de natuur, de drinkwaterproductie, de (levensmiddelen)industrie en de landbouw. De Kaderrichtlijn Water (KRW) is een Europese richtlijn die de lidstaten verplicht om te zorgen voor een goede kwaliteit van hun oppervlakte- en grondwaterwater. De meeste wateren in Nederland, waaronder die in het beheersgebied van het Hoogheemraadschap van Delfland, voldoen niet aan de KRW-doelen. Het niet op tijd bereiken van de KRW-doelen kan betekenen dat tal van activiteiten in Nederland – zowel in de landbouw als in de rest van de economie – noodgedwongen stil komen te liggen, net zoals is gebeurd in het stikstofdossier. Denk daarbij aan een verbod op het opstarten, uitbreiden of doorzetten van activiteiten waarbij sprake is van lozingen op het riool of het oppervlaktewater of van onttrekking van grondwater voor bemaling of beregening. Ook bestaat het risico dat Nederland, wanneer het de KRW-doelen niet haalt, te maken krijgt met boetes vanuit de Europese Unie.
De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur
De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) is het strategisch adviescollege voor regering en parlement op het brede domein van de fysieke leefomgeving. Vorig jaar heeft het Rli rapport uitgebracht over het halen van de KRW-doelen. Hierin concludeert de raad dat met het huidige Nederlandse beleid de KRW-doelen in 2027 redelijkerwijs niet meer kunnen worden gehaald. En dat de KRW-doelen ook na 2027 waarschijnlijk niet realiseerbaar zijn zonder aangescherpte beleidsaanpak.
De drie belangrijkste factoren die het halen van de KRW-doelen bemoeilijken zijn volgende het Rli een gebrek aan urgentiebesef, een te grote vrijblijvendheid bij de keuze voor en het gebruik van beschikbare beleidsinstrumenten, en een gebrekkige invulling en uitvoering van taken en verantwoordelijkheden.
Het Rli adviseert te zorgen voor betere een doorwerking van de KRW op alle relevante beleidsterreinen en hiervoor de bijbehorende verplichtende maatregelen te nemen. Hierbij worden de volgende concrete aanbevelingen gedaan:
- maak alle onttrekkingen uit grond- en oppervlaktewater vergunning- of meldingplichtig en reserveer voldoende fysieke ruimte voor drinkwaterwinning.
- verminder de nutriëntenconcentratie in het grond- en oppervlaktewater door aanscherping van de mestregelgeving, zet instrumenten in voor de door het kabinet beoogde vermindering van de veestapel en verbeter de zuivering in rioolwaterzuiveringsinstallatie.
- laat de KRW-doelen doorwerken in de wetgeving voor gewasbeschermingsmiddelen, prioritaire stoffen, opkomende stoffen, medicijnenresten enzovoort.
De maatschappelijke Watercoalitie
In het hoofdlijnenakkoord 2024 – 2028 HOOP, LEF EN TROTS - van PVV, VVD, NSC en BBB komen de aanbevelingen van het Rli niet voor. Het kabinet Schoof is nu bezig het hoofdlijnenakkoord uit te werken tot een regeerprogramma.
Op 9 juli heeft de Maatschappelijke Watercoalitie de nieuwe minister van Infrastructuur & Waterstaat een manifest gestuurd waarin deze wordt opgeroepen schoon en voldoende water als topprioriteit uit te werken in het regeringsprogramma. De watercoalitie is een groep met sterk uiteenlopende achterbannen en bestaat uit Bouwend Nederland, Natuurmonumenten, Vewin, ANWB, Caring Farmers, Biohuis, Natuur & Milieu, Vereniging Eigen Huis, Aedes, AARDige Buren en NEPROM bieden hiervoor dit maatschappelijk manifest aan. Het manifest geeft in tien concrete acties aan hoe het kabinet, bedrijven en maatschappelijke organisaties kunnen bijdragen aan de gezamenlijke water opgave. De tien acties komen grotendeels overeen met de eerder gedane aanbevelingen van de Adviesraad voor de leefomgeving. Het grote verschil zit erin dat de aanbevelingen nu als concrete actie zijn beschreven die voor de lezer zeer herkenbaar zijn.
De Unie van Waterschappen onderschrijft de zorgen van de watercoalitie en ondersteunt de oproep om schoon en voldoende water tot topprioriteit te maken in het nieuwe regeerprogramma. Op Prinsjesdag zullen wij zien wat het nieuwe kabinet voor ons in petto heeft op het gebied van voldoende water van goede kwaliteit voor de gezondheid, de natuur, de drinkwaterproductie, de (levensmiddelen)industrie en de landbouw.
Voor het maatschappelijk manifest Voor schoon en voldoende water voor mens en natuur klik hier